У гэтым годзе адзначаецца 210-годдзе з Дня вызвалення Полацка ад напалеонаўскіх войскаў у гады Айчыннай вайны.
На працягу трох дзён у Полацку праходзілі шматлікія мерапрыемствы: канферэнцыя, экскурсіі, выставы, баль, канцэрт класічнай музыкі. Кульмінацыяй праграмы стала маштабная рэканструкцыя бою за Полацак з удзелам ваенна-гістарычных клубаў Беларусі і Расіі. Памяць аб бітве і загінуўшых у ёй не згасае намаганнямі гісторыкаў і рэканструктараў.
На гэты раз яны вярнулі палачан і гасцей горада да падзей, якія яшчэ называюць эпохай «апошняй прыгожай вайны».
Цырыманіяльны марш, кадэцкі рух, рускае і французскае войска… І, вядома, сама бітва. Палачанам і гасцям горада было чым натхніцца і ўразіцца.
У рэканструяваным баі за Полацак прынялі ўдзел каля 40 чалавек. Гэта прадстаўнікі клубаў ваенна-гістарычнай рэканструкцыі «Фузілеры-грэнадзёры Імператарскай Гвардыі» з Мінска, «Беларускі гусарскі полк», «6-ы егерскі полк» з Санкт-Пецярбурга, а таксама прадстаўнікі з клуба «Санкт-Пецярбургскае апалчэнне» і аб'яднанне клуба «Барысаўскай рэканструкцыі пехацінцаў».
Былі сярод аматараў гісторыі і дзяўчыны. Так, напрыклад, Таццяна Богуш прыехала з Мінска. Гістарычнай тэмай захапілася год таму. Цяпер яна гуляе ролю маркітанкі, гандляркі харчовымі прыпасамі, рухаючайся за войскамі французскай арміі. У захапленні ёй дапамагае спецыяльнасць: «Я швачка, свой гарнітур аднавіла сама, дапамагаю і іншым з пашывам».
Сярод сведкаў відовішчнага мерапрыемства ў Полацку была дзяўчына з Эстоніі. Яна ўжо 20 гадоў займаецца рэканструкцыяй, прадстаўляе «Лібаўскі пяхотны полк». Клуб каля 3 гадоў займаецца напалеанікай. «Для мяне рэканструкцыя пачалася з Паўночнай вайны, потым паспрабавала свае сілы ў Першай і Другой сусветных войнах. У Беларусі не першы раз, дастаткова часта ўдзельнічаю ў мерапрыемствах на гісторыка-культурным комплексе «Лінія Сталіна». У Полацак прыехала, каб паглядзець, як праходзіць імпрэза. Хацелася б у наступным годзе прыняць удзел са сваім клубам у рэканструкцыі. Полацак уразіў сваёй гасціннасцю, адкрытымі ўсмешлівымі людзьмі, і неверагоднай атмасферай. Тут кожны метр зямлі дыхае гісторыяй», - дзеліцца наша суразмоўніца.
Але не толькі госцю з Прыбалтыкі ўразіў Полацак. Рабяты з клубаў рэканструктараў з Санкт-Пецярбурга, таксама падкрэслілі, што ім вельмі прыемна знаходзіцца ў найстаражытным горадзе Беларусі. «Прыехалі ў ваш дзіўны горад, каб прыняць удзел у значнай гістарычнай падзеі. Нам падабаецца ўзнаўляць менавіта Айчынную вайну 1812 года, таму што, як многія кажуць яна была сапраўды больш высакародная, не было звярынага жадання забіваць, афіцэры адзiн да аднаго ставіліся гуманна, з гонарам», — расказваюць Станіслаў Тулін, Іван Сіўцоў, Максім Ціханаў.
На вачах у здзіўленай публікі разгулялася цэлая баталія. І хоць патроны былі халастымі, а замест рэальных ядраў выбухала піратэхніка, эмоцыі ад перамогі былі самымі сапраўднымі.
Каментары:
Святлана Валюшкіна, намеснік старшыні Полацкага райвыканкама:
— На працягу 15 хвілін Цырымоніла, у якім прынялі ўдзел клубы рэканструктараў, навучэнцы Полацкага кадэцкага вучылішча і браты Бухавецкія, адзіныя ў Беларусі, узнагароджаныя памятнымі медалямі за падзвіжніцтва ў гонар 250-годдзя генерала-фельдмаршала святлейшага князя Вітгенштэйна, мы змаглі паўтарыць трохмесячны перыяд гісторыі. Калі Полацак не належаў сабе, калі па ім ішла нага варожых салдат. Нажаль, не аднойчы так здаралася. Палачане свята захоўваюць памяць аб кожным герою. Гэта важна верыць і памятаць.
Станіслаў Красоўскі, дырэктар Полацкага кадэцкага вучылiшча:
— 210 гадоў таму завяршылася вызваленне полацкай зямлі ад французскіх войскаў. Паступова ўсё стала аднаўляцца: дамы, інфраструктура. Таксама адкрыўся кадэцкі корпус. Яго педагогі, вядома ж, былі ўдзельнікамі тых падзей. Яны расказвалі пра баталіі, вядома ж хлапчукі ўбіралі ўсе подзвігі і марылі пра свой гераізм. Невыпадкова было знойдзена ядро ў сценах кадэцкага корпуса вакол якога складаліся легенды. Я ўпэўнены, што сённяшняе мерапрыемства паклала пачатак добрай традыцыі аб правядзенні тут гістарычных рэканструкцый.
Дзмітрый Ракаў, кіраўнік ваенна-гістарычнага клуба «Фузілёры-грэнадзёры Імператарскай Гвардыі»:
— У Полацку ў 1812 годзе прайшлі дзве бітвы. Мы паказалі другую, якая адбылася ў кастрычніку. Спадзяюся многія змаглі па-сапраўднаму пагрузіцца ў гісторыю. Усё ўзноўлена па дакладных гістарычных матэрыялах, менавіта так салдаты і афіцэры той эпохі выглядалі. А самае галоўнае, мы рады, што змаглі паказаць, як адбываліся бітвы. У тыя часы яны праходзілі па спецыфічных і тактычных прыёмах. Нам прыемна прыехаць у Полацк і расказаць пра гісторыю вайны.
Рэканструкцыя бою за Полацак 1812 года (Відэа)
Больш фота глядзець тут.
Фота Іллі ШВЯДКО,
Крыніца: pvestnik.by
