Першае летапіснае ўпамінанне пра Полацк ставіцца да 862г. У сярэдзіне Х ст. утварылася Полацкае княства - самае старажытнае дзяржаўнае ўтварэнне эпохі феадалізму на тэрыторыі Беларусі, межы якога значна перавышалі сучасныя межы Полацкага раёна.
У канцы Х стагоддзя на Полаччыне пачынае распаўсюджвацца Хрысціянства, да якога панавала паганская сістэма вераванняў. У адрозненнi ад Кіева хрышчэнне палачан насіла не гвалтоўны характар і прынятае хрысціянства яшчэ доўга з'яўлялася знешняй фармальнасцю. Пазіцыі хрысціянства ўмацаваліся пасля будаўніцтва Усяславам Чарадзеем у 50-я гады ХІ стагоддзя Сафійскага Сабора і заснаванне ім і яго спадкаемцамі шэрагу манастыроў, першымі з якіх можна лічыць: Бельчыцкі, Спаса-Ефрасіннеўскi, Барысаглебскі, Прадцечанскi.
Асветніцкая дзейнасць такіх падзвіжнікаў, як Ефрасіння Полацкая, садзейнічала ўмацаванню хрысціянскіх каштоўнасцяў сярод мясцовага насельніцтва.
У сярэдзіне ХІ стагоддзя цэнтр старажытнага Полацка быў перанесены на правы бераг Заходняй Дзвіны. З гэтага часу горад атрымаў новы імпульс для развіцця. У час княжання Браціслава Ізяславіча (1003-1044) і Усяслава Чарадзея (1044-1101) Полацкае княства дасягае найвышэйшага росквіту.
Падзеі 1067г., у асаблівасці бітва на Нямізе і палон Усяслава Чарадзея, прывялі да істотных наступстваў: Полацкае княства на некаторы час страціла незалежнасць і свайго князя (замест яго быў прызначаны кіеўскі намеснік), цэнтр Полаччыны эканамічна слабне, зніжаецца знешнепалітычная актыўнасць.
1158 год - першыя летапісныя звесткі пра Бельчыцы як рэзідэнцыю полацкіх князёў.
ХII стагоддзе ў гісторыі Полаччыны было яшчэ больш трагічным і прайшло ва ўмовах міжусобнай барацьбы князёў. У канцы стагоддзя паступова міжусобныя сваркі заціхаюць і ў 1180 годзе адбыўся сумесны паход шасці князёў Полаччыны на Друцк дзеля ўмацавання адзінства княства.
У сярэдзіне ХIII стагоддзя Навагрудак пачаў аб'ядноўваць беларускія землі. Полацк саступіў сваё гістарычнае месца.
У XIII- ХVI стст. Полаччына ўваходзіла ў склад Вялікага княства Літоўскага.
1504 г.- стварэнне Полацкага ваяводства. 1563г.- будаўніцтва замкаў у в.М.Сiтна, Туроўля. 30 жніўня 1579 г. польскі кароль Стэфан Баторый захапіў Полацк, у выніку чаго Полаччына зноў злучылася з беларускімі землямі, але ўжо ў складзе новай дзяржавы - Рэчы Паспалітай.
Вынікі Лівонскай вайны былі катастрафічнымі для краю, які больш за 20 гадоў быў тэатрам актыўных ваенных дзеянняў. Насельніцтва скарацілася, гаспадарчае жыццё прыйшло ў поўны крах: вёскі былі спалены і абязлюднены, раллі зараслі хмызняком. Першая палова XVII ст. была ў асноўным мірнай для Полаччыны.
У 1654 г. расійскі цар пачаў вайну супраць Рэчы Паспалітай. Першай ахвярай стаў Полацк. На працягу 13 гадоў на полацкіх землях панавала Расія. Знясіленыя доўгай вайной ваяваўшыя бакі заключылі перамір'е па якім Полацк і Полацкае ваяводства ў 1667г. вярнуліся ў склад Рэчы Паспалітай.
Наступствы вайны былі жудаснымі. Па некаторых падліках, калі да вайны ў Полацкім ваяводстве пражывала 162 478 чалавек, то пасля яе - 40 930. Страты насельніцтва складалі 75%. У навакольных вёсках страты былі яшчэ большымі. Напрыклад у мястэчку Экімань яны склалі 90%.
Не абмінулі падзеі Паўночнай вайны (1700-1721гг.).
Мірнае жыццё, якое надоўга прыйшло на Полацкую зямлю, не было лёгкiм і спакойным для яе жыхароў.
Уся ўлада ў Рэчы Паспалітай ХVIII ст. належала шляхце. Слабая каралеўская ўлада была нямоглай у барацьбе са шляхецкай анархіяй. Да канца ХVIII ст. Рэч Паспалітая ўступіла ў паласу глыбокага крызісу. Дзяржава гінула.
За тым як губляе апошнія сілы Рэч Паспалітая, назіралі Расія, Аўстрыя і Прусія.
У 1772 годзе яны правялі першы падзел Рэчы Паспалітай. У 1772 годзе правабярэжная частка ўвайшла ў склад Расійскай імперыі. 14 жніўня 1776 года ўтворана Полацкая губерня з цэнтрам у г. Полацку.
У 1793 годзе і левабярэжная частка Полаччыны ўвайшла ў склад Расійскай імперыі.
У 1842 годзе ў Полацкім павеце дзейнічалі 2 медзеплавільных завода, 1 кафляны, 2 цагляных, 3 гарбарных, 1 паташны. 1866 года пачаўся рух цягнікоў па Рыга-Арлоўскай чыгунцы на ўчастку Віцебск - Полацк - Дзiнабург.
Згодна з першым усеагульным перапісам насельніцтва Расійскай імперыі ў 1897 годзе ў Полацкім павеце пражывала 141 847 чалавек.
У 1904 г. была створана полацкая група РСДРП. У 1917 годзе адбыўся павятовы сялянскi сход. У 1918 г. адбыўся першы з'езд рабочых, сялянскіх і салдацкіх дэпутатаў. З 25 лютага па 21 лістапада 1918 гады частка Полацкага павета была акупавана нямецкімі войскамі. 3 сакавіка 1924 года Полаччына ўвайшла ў склад БССР.
15 жніўня 1924 года быў утвораны Полацкі раён.
З 16 ліпеня 1941 года раён акупаваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Тэрыторыя раёна ўвайшла ў зону армейскага тылу групы арміі «Цэнтр».
У жніўні 1941 года пачало дзейнічаць Полацкае партыйна-камсамольскае падполле. З падпольшчыкаў, якія сышлі ў лясы і аб'ядналіся ў партызанскі атрад, у чэрвені 1942 г. была створана 3-я Беларуская партызанская брыгада. У верасні быў створаны Ветрынскi падпольны райкам ЛКСМБ і РК КП (б) Б. Увосень гэтага ж года створана Полацка - Лепельская партызанская зона. Усяго на тэрыторыі раёна дзейнічала 2 асобных партызанскіх атрада, 7 атрадаў 3-яй Беларускай брыгады, 16 атрадаў брыгады «Няўлоўныя», брыгады ім. Чапаева і ім. К. Е. Варашылава (6 атрадаў), брыгада Крыўскага (3 атрада), Смаленскі партызанскі полк, 6 спецгруп асаблівага прызначэння.
29 чэрвеня - 7 ліпеня 1944 года праходзіла Полацкая наступальная аперацыя. Войскамі 1-га Прыбалтыйскага фронту быў вызвалены Полацкі раён.
За перыяд акупацыі нямецкія захопнікі разбурылі ўсе раённыя ўстановы, спалілі 194 населеных пункта, спалілі 6584 дамоў калгаснікаў, 17117 розных калгасных пабудоў.
У Ветрынскай раёне асабліва пацярпелі ад нямецка-фашысцкіх Тураўлянскi, Семянецкi, Наўліцкі, Вароніцкі, Гарадоцкі і Бабыніцкі сельсаветы, дзе была партызанская зона. У іх усё калгасныя будынкі і дамы калгаснікаў былі спалены, жывёла сагнаны ў Германiю, прыватная ўласнасць калгаснікаў разрабавана. У Ветрынскiм раёне немцы знішчылі 93 населеных пункты, 2711 дамоў калгаснікаў. З Полацкага і Ветрынскай раёнаў у нямецкае рабства было сагнана мужчын -2723, жанчын - 1791.
На 01.01.1945 г. У Полацкім раёне засталося 23 300 чал. з 55 082, якія жылі ў ім да вайны, у Ветрынскiм раёне - 18 941 чал. з 34 564. У час нямецкай акупацыі грунтоўна разбураны ўсе арцелі прамысловай кааперацыі дзвюх раёнаў, цалкам знішчаны 2 саўгаса і 6 МТС. 13 населеных пунктаў былі спалены разам з усімі жыхарамі (3 з іх адбудаваны пасля вайны). 195 населеных пунктаў знішчаны з часткай насельніцтва (з іх 152 адбудаваны ў пасляваенны час).
Тысячы ўраджэнцаў раёна змагаліся на франтах Вялікай Айчыннай вайны. Яны абаранялі Маскву і Ленінград, удзельнічалі ў Сталінградскай і Курскай бітвах, вызвалялі родную Беларусь, народы Еўропы, штурмавалі Берлін. Яны ўнеслі вялікі ўклад у разгром ворага і ў дасягненне Вялікай Перамогі.
8 землякоў - Герояў Савецкага Саюза - праславілі Полацкую зямлю. Гэта - Барэйка Аркадзь Аляксандравіч, Валенцiк Дзмітрый Данілавіч, Канашэнка Сцяпан Мікалаевіч, Корнеў Леанід Сямёнавіч, Марыненка Таццяна Савельеўна, Мінін Аляксандр Аляксандравіч, Падсаднiк Мікалай Георгіевіч.
У 1954 г. Полацкая вобласць, якая праіснавала 10 гадоў, увайшла ў склад Віцебскай вобласці. У 1960 частка Ветрынскага раёна ўвайшла ў склад Полацкага. У 1962 г. ад Ушацкага раёна да Полацкага адышлі тэрыторыі Бабыніцкага і Вароніцкага сельскіх Саветаў.
