Але для таго, каб яны вярнуліся, і дзеці сёння маглі назіраць іх жыццё, а не толькі вывучаць яго па падручніках, трэба зусім няшмат.
Старадаўняя традыцыя вырабу шпакоўняў і іншых гняздзішчаў мела глыбокі сэнс: чалавек не проста дапамагаў птушкам, але праз гэта сам станавіўся бліжэй да прыроды, лепш разумеў сваё спрадвечнае адзінства з ёй. Адначасова святкавалі прыход вясны, сімвалічна пражываючы разам з прыродай абуджэнне ад зімовай спячкі.
У цяперашні час многія віды птушак таксама знаходзяцца на мяжы вымірання або, у лепшым выпадку, адчуваюць яго пагрозу. Але больш сур'ёзная пагроза для птушак зыходзіць ад цалкам «мірных» відаў чалавечай дзейнасці. Хмарачосы, тэлевежы і іншыя вышынныя пабудовы з'яўляюцца для пералётных птушак смяротна небяспечнымі перашкодамі. Сур'ёзную пагрозу стварае забруджванне асяроддзя. Разлівы нафты ў моры губяць мноства водных птушак. Некаторыя ядахімікаты гадамі захоўваюцца ў вадзе або глебе, уключаюцца ў харчовыя ланцугі, а затым назапашваюцца ў целе буйных драпежных птушак. Віды, якім патрэбны балоты або саспелыя лясы, адчуваюць пагрозу свайму існаванню з прычыны разбурэння вялікай колькасці падобных месцаў пражывання. Калі балоты знікаюць, такi ж лёс спасцігае і іх насельнікаў. Высяканне лясоў вядзе да поўнага знішчэння пэўных відаў цецеруковых, ястрабаў, дзятлаў, драздоў і славак, для якіх неабходны буйныя дрэвы і натуральная лясная падсцілка.
Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях прадугледжаны штрафныя санкцыі за парушэнне патрабаванняў па ахове і выкарыстанні дзікіх жывёл і дзікарослых раслін, якія адносяцца да відаў, уключаных у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь, месцаў іх пражывання і вырастання (арт. 15.8).
Спыніць наступ чалавека на свет птушак наўрад ці ўдасца; адзіная надзея - запаволіць яго. Адной з мер можа быць больш строгая адказнасць за разбурэнне натуральных месцапражыванняў і забруджванне асяроддзя. Іншая мера - павелічэнне плошчы запаведных тэрыторый з мэтай захавання на іх прыродных супольнасцяў, у склад якіх уваходзяць віды, якія адчуваюць пагрозу знікнення.
Наваполацкая інспекцыя
прыродных рэсурсаў і
аховы навакольнага асяроддзя
