- здзяйснення злачынстваў непаўналетнімі і ў дачыненні да іх;
- гібелі і траўматызму падлеткаў на аб'ектах чыгуначнага транспарту;
- дарожна-транспартных здарэнняў з удзелам дзяцей.
У сувязі з гэтым патрабуюць павышанай увагі пытанні бяспечнага знаходжання дзяцей ва ўстановах адукацыі і інтэрнатах.
Абарона правоў непаўналетніх з'яўляецца адным з прыярытэтных напрамкаў дзейнасці ўсіх службаў сістэмы прафілактыкі безнагляднасці і правапарушэнняў непаўналетніх.
Спосабаў уключэння дзяцей у злачынную дзейнасць можа быць мноства. Асноўныя з іх:
Дамаўленне - перакананне ў тым, што маючыя адбыцца дзеянні трэба (можна) здзейсніць. Прымус, пагрозы. Пагражаць могуць чым заўгодна - тым, што раскажуць аднакласнікам нейкую таямніцу, паведамяць бацькам аб нездавальняючых ацэнках і прагулах, выкладуць у Інтэрнэт бесстаронняе відэа і г.д. Пагражаць могуць і фізічным гвалтам.
Абяцанне - такая форма ўздзеяння на дзіця прадугледжвае прапанову наўзамен на здзяйсненне злачынства нейкага дабра - гаджэта, кампутарнай гульні на носьбіце, грошай і г. д.
Падман - паведамленне дзіцяці недакладнай інфармацыі аб тым, да чаго яго схіляюць.
Заканадаўства Рэспублікі Беларусь прадугледжвае крымінальную і адміністрацыйную адказнасці за вышэйпаказаныя дзеянні, а менавіта:
- арт. 19.4 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях - " Уцягванне непаўналетняга ў антыграмадскія паводзіны" цягне накладанне штрафу ў памеры ад пяці да трыццаці базавых велічынь);
- арт. 172 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь "Уцягванне непаўналетняга ў здзяйсненне злачынства" (караецца абмежаваннем волі на тэрмін да пяці гадоў або пазбаўленнем волі на той жа тэрмін);
- арт. 173 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь – "Уцягванне непаўналетняга ў антыграмадскія паводзіны" (караецца арыштам або пазбаўленнем волі на тэрмін да трох гадоў).
Адказнасць вызначаецца цяжарам здзейсненага правапарушэння непаўналетнім у адпаведнасці з заканадаўствам.
За бягучы перыяд на тэрыторыі Полацка непаўналетнімі здзейснена 6 злачынстваў, з іх: 3 – хуліганства, 1 – незаконны абарот наркатычных сродкаў, 1 – загадзя ілжывае паведамленне аб небяспецы, 1 – апаганьванне збудаванняў і псаванне маёмасці. Як мы бачым, 50% з усіх злачынстваў, учыненых дзецьмі, прыпадае на хуліганства.
Дадзеныя хуліганствы звязаныя з пашкоджаннем чужой маёмасці. Неабходна адзначыць, што асобы, якія здзяйсняюць хуліганскія дзеянні шляхам прымянення гвалту альбо пагрозы яго прымянення, як правіла, усведамляюць факт здзяйснення злачынства. У той жа час, многія падлеткі, абвінавачаныя па крымінальных справах аб хуліганстве, наіўна лічылі, што, разбіваючы вокны ў чужых дамах, драпаючы лакафарбавае пакрыццё транспартных сродкаў альбо праколваючы колы аўтамабіляў, здзяйсняючы іншыя падобныя дзеянні, не панясуць крымінальнай адказнасці.
У чарговы раз варта патлумачыць, што любыя наўмысныя дзеянні, якія груба парушаюць грамадскі парадак і выказваюць відавочную непавагу да грамадства, крымінальным законам кваліфікуюцца як крымінальна каральная дзея (хуліганства). Памятаеце, што ўсе матэрыяльныя выдаткі, пакрыццё шкоды за ўчыненае злачынства, нясуць бацькі.
Бацькі, кантралюйце сваіх дзяцей! Сачыце, чым яны займаюцца, з кім маюць зносіны, чым цікавяцца. Фармуйце разуменне неабходнасці законапаслухмяных паводзін. Гэтыя веды дапамогуць пазбегнуць сур'ёзных праблем.
Уцягванне непаўналетніх у супрацьпраўныя дзеянні - гэта шматгранная праблема, якая патрабуе комплекснага падыходу да прафілактыкі. Важна, каб бацькі, настаўнікі і грамадства ў цэлым прымалі актыўны ўдзел у падтрымцы моладзі, ствараючы бяспечнае і падтрымліваючае асяроддзе для іх развіцця.
Начальнік ІСН Полацкага РАУС М.В. Нам
