Пастановай Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь ад 14.03.2025 № 10 устаноўлены: спіс рэдкіх і знаходзячыхся пад пагрозай знікнення на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь відаў, у тым ліку падвідаў, разнавіднасцяў, дзікіх жывёл, уключаемых у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь; спіс рэдкіх і знаходзячыхся пад пагрозай знікнення на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь відаў, у тым ліку падвідаў, разнавіднасцяў, дзікарослых раслін, ключаемых у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.
Цяпер у Чырвоную кнігу Беларусі ўключана 213 відаў жывёл (раней – 203) і 310 відаў раслін (раней – 303).
Статус некаторых жывёл быў паніжаны з прычыны павелічэння іх папуляцый. Напрыклад, зубр, маючы раней III, атрымаў IV катэгорыю. Аналагічная сітуацыя назіраецца з рыссю і барсуком. Маючы ў старой рэдакцыі II катэгорыю, у новай яны атрымалі IV.
Некаторыя віды цалкам зніклі з новай рэдакцыі Чырвонай кнігі, у асноўным гэта казуркі. Сярод такіх - роднасная пантапарыя, браняносец звязаны, аўдотка і дазоршчык-імператар. Іншыя віды, наадварот, былі дададзеныя: звычайная галубка, махнаногі сыч, конь Пржэвальскага, галубянка арыён, шаўкапрад дубовы цёмнакрылы і іншыя.
Спісы, якія дзейнічалі раней, зацверджаныя пастановай Мінпрыроды ад 09.06.2014 № 26, страцілі сілу з 31 сакавіка 2025 г. на падставе пастановы ад 14.03.2025 № 11.
Пастанова № 10 уступіла ў сілу з 31 сакавіка 2025 г.
У 1948 годзе група навукоўцаў і грамадскія арганізацыі розных краін, аб'яднаўшыся, стварылі Міжнародны саюз аховы прыроды і прыродных рэсурсаў (МСАП), задачай якога стала садзейнічанне захаванню і разумнаму выкарыстанню шырокіх прыродных багаццяў. І перш за ўсё МСАП арганізаваў рэвізію (улік) усіх рэдкіх жывёл і раслін, так з'явіліся 5 тамоў з пералікам відаў, якія маглі б назаўжды знікнуць.
Першае выданне Чырвонай кнігі выйшла ў 1966 годзе. Ля вытокаў яе стварэння стаяў сын вядомага даследчыка Роберта Скота - англійская прафесар Пітэр Скот. Адначасова складаўся так званы "чорны спіс", куды ўвайшлі віды знікшыя незваротна.
Усе старонкі кнігі былі афарбаваныя ў чырвоны колер, адсюль назва кнігі, а так як чырвоны колер сімвалізуе небяспеку, навукоўцы складальнікі спрабавалі прыцягнуць увагу грамадскасці да той пагрозы, якая навісла над жывым насельніцтвам Зямлі. З таго часу Чырвоныя кнігі сталі выходзіць у многіх краінах свету, але чырвоным у іх застаўся толькі пераплёт.
У Беларусі першая Чырвоная кніга выйшла ў 1981 годзе (было ўключана 80 відаў жывёл і 85 відаў раслін). Другое выданне Чырвонай кнігі выйшла ў 1993 годзе. Першы том трэцяй Чырвонай кнігі выйшаў у 2004 годзе, (жывёлы - 191 вiд); другі том - у 2005 годзе, (расліны – 313 відаў).
Наваполацкая гарадская і раённая
інспекцыя прыродных рэсурсаў і
аховы навакольнага асяроддзя
