– Ініцыятыўным групам выдадзены пасведчанні і падпісныя лісты для таго, каб яны маглі ажыццяўляць збор подпісаў і рыхтаваць пакет дакументаў для вылучэння свайго прадстаўніка кандыдатам у дэпутаты. Дакументы для рэгістрацыі падаюцца да 15 студзеня, у складзе членаў ініцыятыўнай групы павінна быць не менш за 10 чалавек. Пасля таго, як кандыдаты будуць зарэгістраваны, ужо пачнецца найбольш цікавы працэс - агітацыя. Працягваецца і вылучэнне кандыдатаў у дэпутаты ад працоўных калектываў і палітычных партый, – паведаміў старшыня абласной выбарчай камісіі Дзмітрый Хома.
– У апублікаваных выніках сацыялагічных даследаванняў беларусы выказалі свае перавагі, каго яны хацелі б бачыць народнымі абраннікамі. Дзмітрый Леанідавіч, што ў гэтым плане падказвае ваш досвед працы з людзьмі і ў камісіі ў прыватнасці?
- Кожны грамадзянін, які збіраецца стаць дэпутатам, павінен, перш за ўсё, сам сабе даваць ацэнку: ці здольны ён працаваць дэпутатам. Асабліва на ўзроўні сельскага Савета, дзе неабходна непасрэдна датыкацца да сваіх выбаршчыкаў. Важна разумець, што гэта адказнасць і вялікая праца не дзеля галачкі, а для людзей, якія аддалі за чалавека свае галасы і маюць права спытаць, як і ў чым дэпутат зможа ім дапамагчы. Гэта першае. І другое: сёння трэба разумець пэўную запатрабаванасць грамадствам тых людзей, якім давяраюць. Як мінімум - тым, якія працуюць. Бо нярэдка бывае, што чалавек беспрацоўны, без даходу і - хоча стаць дэпутатам. Высвятляецца, што нідзе не працаваў, досведу няма. Як ён можа дапамагчы людзям, калі сам сабе не можа дапамагчы? Таму дэпутатам хочуць бачыць чалавека, які працаваў на розных пасадах, а калі мы гаворым пра Палату прадстаўнікоў, то гэта павінен быць як мінімум кіраўнік дастаткова буйнога прадпрыемства, працоўнага калектыву, арганізацыі. Гэта значыць чалавек, якога павінны даведвацца, бачыць, таму што ён будзе прадстаўляць інтарэсы вялікай групы людзей у парламенце і як мінімум - аднаго раённага цэнтра. У нас дастаткова шмат выбарчых акруг, якія ўтвараюцца з некалькіх раёнаў, і гэтага чалавека павінны ведаць у гэтай мясцовасці. Бо толькі за час правядзення агітацыі дастаткова складана заваяваць давер выбаршчыкаў. Жыццёвы досвед, праца і рэкамендацыя ўласнага калектыву – на мой погляд, гэта тыя тры кіты, на якіх грунтуецца поспех кандыдата. І сацыяльныя перавагі былі заўсёды. Моладзь бачыць сярод народных абраннікаў тых, каму 30-40 гадоў, таму што гэта людзі, больш падобныя з імі па духу, з іх поглядамі на жыццё, з захапленнямі. Запатрабавана і ўменне працаваць у сацыяльных сетках, месэнджарах. Не крыўдзячы нікога, хачу сказаць, што такія людзі больш даступныя дзякуючы сучасным тэхналогіям, якімі яны зараз актыўна карыстаюцца.
- Ідзе акрэдытацыя назіральнікаў. Што новага ў гэтым працэсе ў сёлетняй электаральнай кампаніі?
- Працэс акрэдытацыі назіральнікаў стартаваў практычна адразу, з першага дня працы камісій. На 21 снежня ў цэлым па краіне іх было зарэгістравана ўжо больш за 2200. Заканадаўствам зменены парадак рэгістрацыі назіральнікаў. Цяпер чалавек можа стаць назіральнікам да пачатку датэрміновага галасавання і толькі на адным участку. Больш за тое, у працэсе датэрміновага галасавання ён не можа дазаявіцца, каб яго акрэдытавалі. Замежныя наглядальнікі, як гаварылася на пасяджэнні Цэнтрвыбаркама, маюць права прысутнічаць на любых нашых пасяджэннях. Але яны рэгіструюцца і працуюць толькі па пасведчаннях ЦВК.
– Якія аспекты электаральнай кампаніі абмяркоўваліся на пасяджэнні ЦВК, у якім вы бралі ўдзел?
– Адным з важных пытанняў было забеспячэнне электаральнай бяспекі і ў цэлым абарона выбарчага працэсу ад знешняга ўмяшання. У прыватнасці, распрацоўваюцца меры, накіраваныя на прафілактыку супрацьпраўных дзеянняў на ўчастках для галасавання і падыходах да іх, размова ідзе аб відэаназіранні і сістэмах «трывожная кнопка». Адзін з напрамкаў - гэта міжнароднае супрацоўніцтва ў галіне выбарчага права. Беларусь з'яўляецца ўдзельнікам Канвенцыі аб стандартах дэмакратычных выбараў, выбарчых правоў і свабод у дзяржавах - удзельніцах СНД. На нарадзе адзначалася: праведзеная экспертыза сведчыць, што выбарчае заканадаўства Рэспублікі Беларусь поўнасцю адпавядае ўсім нормам Канвенцыі.
Абмяркоўваліся навацыі: напрыклад, калі раней не было дакладна прапісана, што ўзамен сапсаванага бюлетэня можа выдавацца толькі адзін, цяпер гэта норма замацавана. Змяняецца графік правядзення датэрміновага галасавання - з 12.00 да 19.00 без перапынку.
З улікам асаблівасцяў адзінага дня галасавання ЦВК робіцца ўсё неабходнае для арганізацыі выбараў, падрыхтаваны метадычныя дапаможнікі для членаў тэрытарыяльных, акруговых, участковых камісій. Ёсць дакладныя арыенціры для працы, якую яны будуць праводзіць, у прыватнасці, па складанні спісаў - яны будуць з дапаўненнямі ў сувязі з тым, што грамадзяне Расійскай Федэрацыі, якія маюць пасведчанне на права жыхарства ў Беларусі, могуць прымаць удзел у выбарах у мясцовыя Саветы дэпутатаў. Згодна з гэтымі спісамі ім будуць выдавацца адпаведныя бюлетэні для галасавання.
Пасля правядзення адзінага дня галасавання неабходна будзе абраць членаў Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і дэлегатаў УНС ад мясцовых Саветаў дэпутатаў і грамадзянскай супольнасці. У сувязі з гэтым прапісваюцца пэўныя працэдурныя моманты, якія і абмяркоўваліся на нарадзе ў ЦВК. Быў таксама праведзены трэнінг для старшыняў і членаў участковых выбарчых камісій на прыкладзе нашай камісіі, мы дэталёва разабралі працу на ўсіх этапах.
Крыніца: Віцебскія весткі.
