Механізм выбуху просты
У зону рызыкі ў асноўным трапляюць тыя катлы, якія працуюць не ўвесь час, а эпізадычна. Слабыя месцы, дзе сістэму ацяплення можа «прыхапіць» лядком - гэта пашыральныя бакі, цыркуляцыйныя трубы і халодныя памяшканні тыпу гарышча.
Асноўная прычына, па якой выбухаюць катлы, - гэта замярзанне сістэмы ацяплення. Вада ў трубах перастае цыркуляваць. Паліва пры гэтым працягвае гарэць. Унутры чыгунных секцый катла або труб закіпае вада. Пры гэтым ціск пары ўнутры сістэмы пачынае вельмі хутка ўзрастаць. У нейкі момант будзе дасягнута крытычная кропка ціску, якую метал не вытрымлівае - і якімі будуць наступствы разбурэнняў труб і секцый катла, прадбачыць ужо немагчыма. Адначасова ў замкнёную прастору выкідваецца вельмі вялікі аб'ём паравадзяной сумесі. Ціск унутры памяшкання імкліва расце. І ў лепшым выпадку ўсё скончыцца выбітымі вокнамі. Пры горшым раскладзе будуць разбураны канструкцыі памяшкання.
Калі ўтварыўся ледзяны корак ...
Мантаж і наладку сістэмы ацяплення павінны праводзіць толькі спецыялізаваныя арганізацыі. Пры гэтым іх супрацоўнікі абавязкова павінны правесці навучанне карыстальнікаў катлоў і зрабіць пазнаку пра гэта ў пашпарце агрэгата.
Перад пускам катла домаўладальнік павінен пераканацца ў тым, што запорные прылады павінны быць адкрыты адразу на двух трубаправодах - тым, які падае, і зваротным. Адкрыць трэба і ўсе запорные прылады, устаноўленыя на сістэме ацяплення. З ніжняга аддзялення дымавой трубы выдаліце назапашаны кандэнсат. Гэта дапаможа пазбегнуць атручвання чадным газам. Рэгулярна правярайце агаловак трубы і каналы комінаў. Перш чым распальваць кацёл, адкрыйце лінію падсілкоўвання сістэмы і кантрольную лінію запаўнення пашыральнага бака. Тое, што сістэма не замерзла, стане ясна, калі вада пачне сцякаць з кантрольнай лініі.
Але ўявім сабе наступную сітуацыю: з кантрольнай лініі вада не пайшла. Што ж рабіць у такім выпадку? Калі ціск у катле пастаянна расце і дасягнуў паказчыка вадаправоднай сеткі, то гэта сведчыць аб тым, што сістэма ацяплення замерзла. У такой сітуацыі распальваць кацёл катэгарычна забаронена. Спадзявацца на тое, што пар праб'е ледзяны корак, не трэба - разам з гэтым узросшы ціск разнясе і трубу з катлом. Трэба вызначыць прыкладныя месца замярзання ацяпляльнай сістэмы, адагрэць яго і праверыць, ці пацякла з кантрольнай лініі пры адкрытым падсілкоўваннi вада. І толькі калі гэта адбылося, пачынайце распальваць кацёл, кантралюючы пры гэтым паказанні манометра. Калі ціск набліжаецца да максімальна дапушчальнага, тут жа спыняйце падачу паліва і выдаліце яго з катла ў бяспечнае месца. Бо сістэма ацяплення не адагрэта.
Не часта, але здараецца і так, што на гарышчы замярзае сам кацёл. Як і трубу, адаграваць яго адкрытым агнём катэгарычна забаронена, рабіць гэта можна з дапамогай, напрыклад, гарачай вады. Аднак калі пры разагрэве вы ўбачылі, што з паверхні нагрэву пайшла вада - гэта значыць, што кацёл разгерметызаваўся. І дарога яму толькі адна - у рамонтную майстэрню. У такім стане да далейшай эксплуатацыі ён непрыдатны. Сталёвы кацёл спецыялісты перавараць, ну а ў чыгунным яны заменяць пашкоджаныя секцыі і перепакуют іх нанова.
Не падпускаць «Кулібіных»
Восем катлоў, якія выбухнулі за апошнія пяць гадоў, былі самаробнымі. Народныя ўмельцы сяк-так скляпалi ацяпляльныя агрэгаты. Але зразумела, што пры гэтым узнікае вялікая рызыка таго, што могуць пачацца праблемы з паверхнямі нагрэву, топкамі, застойнымі зонамі... У рэшце рэшт гэта заканчваецца тым, што вада пераграваецца і кацёл разрываецца. Да таго ж улічыце, што на «самаробцы» не ўстаноўлены, як правіла, ні тэрмометры, ні манометры, ні ахоўныя клапаны.
І таму мы папярэджваем: не карыстайцеся самаробнымі катламі і не давярайце ўстаноўку сертыфікаваных агрэгатаў людзям, якія не маюць спецыяльнай кваліфікацыі. Тыя грошы, якія вы хочаце зэканоміць на гэтым, могуць пасля адгукнуцца пажарам, моцным разбурэннем або цяжкімі траўмамі.
Дык ці трэба рызыкаваць дзеля эканоміі сваёй маёмасцю, жыллём, а можа, і здароўем ці нават жыццём?
