Комплекс пытанняў на дакладзе Прэзідэнту датычыўся падрыхтоўкі вялікай нарады па забеспячэнні ўстойлівага развіцця Віцебскай вобласці, якая намечана на 24 кастрычніка.
Кіраўнік дзяржавы ўдзяляе асаблівую ўвагу сітуацыі ў рэгіёне, і на гэта ёсць шэраг прычын. Яшчэ ў час наведвання Полацка ў 2024 годзе, дзе праходзілі абласныя "Дажынкі", Прэзідэнт запатрабаваў ад кіраўніцтва Віцебскай вобласці дэталёва разабрацца з сітуацыяй у кожным з 21 раёна і выпрацаваць зразумелую, простую, даступную праграму развіцця кожнага раёна - своеасаблівую праграму адраджэння Віцебшчыны.
Вясной бягучага года старшыня Віцебскага аблвыканкама Аляксандр Субоцін прадставіў гэты дакумент кіраўніку дзяржавы. Але, як аказалася, большасць мерапрыемстваў былі абсалютна не прапрацаваны. "Як Прэзідэнт ёміста адзначыў, гэта было фактычна пражэкцёрства. І ён адправіў гэтыя дакументы на дапрацоўку", - праінфармаваў Дзмітрый Крутой.
Амаль праз паўгода праект дапрацаванай праграмы будзе прадстаўлены зноў.
Акрамя таго, сярод асноўных тэм нарады - сітуацыя ў аграпрамысловым сектары Віцебскай вобласці, дзе некаторы час таму ствараліся інтэграцыйныя структуры. Эфектыўнасць работы ў такім фармаце, а таксама перспектывы стануць прадметам дэталёвага абмеркавання.
Яшчэ адна вялікая тэма - падзеж жывёлы і меры, неабходныя для паляпшэння сітуацыі ў гэтай сферы не толькі ў маштабах Віцебскай вобласці, але і краіны ў цэлым.
"Тры такія вялікія блокі стануць прадметам абмеркавання на гэтай нарадзе. Мы запрасілі больш за 300 службовых асоб. Гэта фактычна ўвесь актыў Віцебскай вобласці. Кіраўнікі ключавых прадпрыемстваў, усё кіраўніцтва райвыканкамаў, ключавых падраздзяленняў Віцебскага аблвыканкама. Улічваючы, што гэтыя пытанні маюць значэнне ў маштабах усёй рэспублікі, будуць прадстаўлены дэлегацыі і з іншых абласцей нашай краіны", - заявіў Дзмітрый Крутой.
Аб праграме адраджэння Віцебскай вобласці да 2030 года
Размова па дакуменце чакаецца комплексная. Паколькі праблемных пытанняў у рэгіёне хапае. У прыватнасці, Прэзідэнт указваў на тое, што вобласць хранічна не выконвае даводзімыя асноўныя параметры сацыяльна-эканамічнага развіцця. Валавы рэгіянальны прадукт фактычна ні разу за пяцігодку не дасягнуў таго ўзроўню, які быў запланаваны. Узровень запасаў гатовай прадукцыі на складах застаецца адным з самых высокіх у краіне.
Акрамя таго, ёсць праблемы на асобных прадпрыемствах: "Белвест", "Віцебскдрэў", Полацкі малочны камбінат. Работнікі некаторых з іх нават накіроўвалі калектыўны зварот Прэзідэнту з просьбай разабрацца, што там адбываецца. Трывогу выклікае таксама сітуацыя на Аршанскім ільнокамбінаце, да якога далучылася Баранавіцкае ВБА ў рамках асобнага холдынга.
"Пытанняў па праграме развіцця Віцебшчыны на самай справе вельмі-вельмі шмат", - канстатаваў Дзмітрый Крутой.
Дакумент уключае некалькі блокаў, і па кожным з іх ёсць свае нюансы і прычыны для дэталёвага абмеркавання. У прамысловасці гэта, напрыклад, так званыя якарныя праекты, у сельскай гаспадарцы - севазварот (вобласць адна з самых складаных па клімаце і сітуацыі з урадлівасцю глеб), канкрэтныя перспектывы ў раслінаводстве і жывёлагадоўлі (куды рухацца з улікам існуючых фінансавых, працоўных рэсурсаў). У сферы турызму ёсць амбіцыйныя планы павялічыць долю турыстычных паслуг у эканоміцы рэгіёна да 10 працэнтаў. Гэта практычна ў два разы вышэй за тую планку, якую Прэзідэнт давёў ураду ў рамках прыняцця рашэння па стварэнні асобнага Агенцтва па развіцці турызму.
Перспектыўным напрамкам бачыцца лагістыка, дзе ў вобласці ёсць добры патэнцыял у выглядзе асобай эканамічнай зоны "Брэміна-Орша", развіццё аэрапорта Віцебск, рэканструкцыя і будаўніцтва некалькіх важнейшых магістралей. Таму што Віцебшчына імкнецца стаць буйным чыгуначным кантэйнерным хабам.
Аб рабоце аграпрамысловага комплексу рэгіёна
Другі важны блок маючай адбыцца нарады - гэта аграпрамысловы комплекс рэгіёна. Дзмітрый Крутой нагадаў, што яшчэ ў 2016 годзе па патрабаванні кіраўніцтва Віцебскай вобласці, якую на той момант узначальваў Мікалай Шарснёў, былі створаны аграпрамысловыя інтэграцыйныя структуры. Быў прыняты адпаведны ўказ кіраўніка дзяржавы. "Было таксама шмат нарад, абмеркаванняў на ўзроўні нашага лідара. Ён выказваў вельмі сур'ёзныя апаскі і сумненні", - заўважыў кіраўнік Адміністрацыі.
У цэлым трэба адзначыць, што ўвагі і падтрымкі, у тым ліку аграрнаму сектару Віцебскай вобласці, заўсёды аказвалася нямала. Прапановы і маштабныя праекты разглядаліся на самым высокім узроўні, і стварэнне інтэграцыйных структур якраз адзін з такіх яркіх прыкладаў. Гісторыя пытання не аднойчы разглядалася ў Прэзідэнта.
На нарадзе па пытаннях развіцця аграпрамысловага комплексу Віцебскай вобласці Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Я азнаёміўся з праектам указа, які вы нібы калектыўна выпрацавалі і хочаце, каб я яго падтрымаў. Асноўныя палажэнні прадугледжваюць (з пункту гледжання спецыялістаў) радыкальную перабудову ўсёй сістэмы кіравання агракомплексам вобласці. Ці падлічаны фінансавыя патокі, як будзе выбудавана сістэма кіравання, размежаваны паўнамоцтвы і сферы адказнасці? Ці даюць магчымасць прапанаваныя меры канчаткова вырашыць праблемы Віцебскай вобласці або гэта проста замаскіраваная чарговы раз дзяржаўная падтрымка, каб закрыць вочы на парушэнні тэхналагічнай дысцыпліны і безгаспадарчасць?"
Як расказаў кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта, спачатку такіх інтэграцыйных структур было чатыры. Але ў 2020 годзе ў рамках вялікай карэкціроўкі ўказа іх стала сем. "Сёння функцыянуюць шэсць. Ёсць поўная раскладка эканамічных рэзультатаў, якіх яны дасягнулі. Нешта атрымалася. Але ў цэлым у кіраўніка краіны ёсць вялікая незадаволенасць вынікамі іх бягучай работы", - адзначыў Дзмітрый Крутой.
Ён падкрэсліў, што ў рамках рэарганізацыі, нягледзячы на складаныя акалічнасці таго перыяду, была аказана істотная падтрымка і выдзелена ўсё, аб чым на той момант прасіла Віцебская вобласць. Пад гэта як сустрэчныя абавязацельствы была распрацавана Праграма развіцця сельскай гаспадаркі Віцебскай вобласці да 2035-га, дзе па гадах былі распісаны аб'ёмы вытворчасці і перапрацоўкі прадукцыі. Выручка ад гэтага павінна была стаць асновай для пагашэння ўсіх гэтых даўгавых абавязацельстваў, адтэрмінаваных і растэрмінаваных у вельмі працяглым часавым цыкле.
Аднак на сённяшні дзень прыкладна 30 працэнтаў сельскагаспадарчых арганізацый, якія ўваходзяць у шэсць інтэграцыйных структур, працуюць са стратамі. Закрэдытаванасць ёсць і ў сферы перапрацоўкі, якая была вымушана авансаваць гэтыя сельгаспрадпрыемствы пад правядзенне сельскагаспадарчых работ.
"На сённяшні дзень гэты клубок праблем і даўгоў вельмі непакоіць нашага лідара. Таму што праект дакумента, які будзе выносіцца на нараду, па вялікім рахунку прапануе ўжо трэці этап рэарганізацыі, калі мы замест аграпрамысловых аб'яднанняў створым два холдынгі па мясным і малочным напрамках. І зноў запытваецца дадатковы пакет дзяржаўнай падтрымкі, звязаны з чарговымі растэрміноўкамі і адтэрміноўкамі альбо спісаннем штрафаў, пеняў за энергетыку, за выкананыя гарантыі ўрада і шэраг іншых напрамкаў", - расказаў Дзмітрый Крутой.
Ён падкрэсліў, што Прэзідэнта хвалюе пытанне, наколькі гэта абгрунтавана і хто не выканаў папярэднія свае абавязацельствы. Менавіта ў гэтым трэба разабрацца на нарадзе. Паколькі прапановы падтрымліваліся, але Аляксандр Лукашэнка заўсёды папярэджваў, што яны не павінны быць спантаннымі і часовымі, а за іх рэалізацыю будзе персанальная адказнасць кіраўнікоў. "Папярэджваю ўсіх прысутных: калі нехта хоча адседзецца - не атрымаецца. Спіс у мяне на стале запрошаных, і кожны будзе несці персанальную адказнасць за прынятыя рашэнні, - таксама адзначаў на нарадзе ў 2019 годзе кіраўнік дзяржавы. - Калі вы гэта робіце дзеля таго, каб глыток свежага паветра (атрымаць. - Заўвага БЕЛТА), то праз год гэтага паветра не будзе".
Ён таксама падкрэсліваў, што яго як Прэзідэнта непакоіць, ці захаваецца сяло ў Віцебскай вобласці: "Мяне гэта і людзі цікавяць. І гэта - галоўнае, гэта - аснова".
Аб мерах па барацьбе з падзяжом жывёлы
Трэцяя вялікая тэма - гэта падзеж жывёлы. За апошнія некалькі гадоў неаднаразова даваліся даручэнні Прэзідэнта кардынальна пераламаць сітуацыю ў гэтай сферы. "Генеральны пракурор і Генеральная пракуратура замацаваны за гэтай тэмай. Разам з Камітэтам дзяржкантролю яны правялі вялікую работу для таго, каб паказаць аб'ектыўную карціну, што ўсё ж змянілася", - сказаў Дзмітрый Крутой.
Ён адзначыў, што за мінулы перыяд у гэтым плане былі зроблены вельмі жорсткія меры - узбуджаны крымінальныя справы, да адказнасці прыцягнута шмат службовых асоб рознага ўзроўню. Гэта таксама ўжо выклікае пэўныя дысбалансы. На гэта пытанне ў час даклада была звернута ўвага кіраўніка дзяржавы.
З другога боку, праведзена вялікая работа на ўзроўні галіновых ведамстваў, Акадэміі навук па вызначэнні навукова абгрунтаваных паказчыкаў у гэтай сферы. Кіраўнік Адміністрацыі нагадаў, што нядаўна Прэзідэнт правёў вялікі семінар, прысвечаны вырашэнню праблемы ўтрымання жывёлы на кожным з этапаў у жывёлагадоўлі. "Наколькі вынікі таго семінара ўвасоблены ў жыццё і выкарыстоўваюцца на практыцы - таксама падрыхтаваны вялікі матэрыял, будзе шэраг дакладаў", - расказаў Дзмітрый Крутой.
"Прэзідэнт хоча прыняць ужо, напэўна, комплекснае рашэнне, каб нарэшце разабрацца з гэтай праблемай таксама", - дадаў ён.
